Chiếc chìa khoá đầu tiên đưa bạn đến gần với tự do tài chính
Cô năm nay 45 tuổi, chú 50 tuổi. Cô chú có hai cậu con trai 15 và 17 tuổi. Cô là giáo viên còn chú làm quản lý ở một xí nghiệp nhỏ. Thu nhập bình quân hàng tháng của hai người vào khoảng 30 triệu/tháng. So với mức sống ở một tỉnh lẻ thì đó là một mức thu nhập khá cao.
Cô chú sống trên căn nhà được bố mẹ chú tặng sau khi cưới. Căn nhà khá tiện dụng và thoải mái cho 4 người nhưng không được hiện đại. Suốt cả chục năm trời, phần lớn số tiền dư ra được cô chú dùng để nâng cấp nhà cửa. Năm thì sửa phần bếp, năm thì nâng cấp phần nhà tắm, năm thì ốp trần gỗ, sửa sang phòng ngủ. Năm nào cũng có thứ cần sửa sang nhưng chưa bao giờ cô chú cảm thấy hài lòng với ngôi nhà của mình. Và rồi, khi nhìn những ngôi nhà xây sau này ngày càng hiện đại, cô chú thấy nhà mình đã lỗi thời. Thế là hai người quyết định đập căn nhà cũ, xây hẳn một ngôi nhà mới hoành tráng. Để chi trả được cho ngôi nhà này, cô chú phải vay mượn người thân và ngân hàng một khoản tiền kha khá.
Hàng tháng, cô chú chi tiêu khá nhiều vào việc mua sắm quần áo, giày dép, đồ đạc trong nhà. Từ bộ bát chén, bàn ghế cho đến ti vi, tủ lạnh, cô chú luôn muốn sở hữu những món đồ đẹp và hiện đại nhất. Khi xung quanh mọi người bắt đầu có ô tô, cô chú dùng tiền tiết kiệm và vay thêm một chút để mua một chiếc ô tô hơn 1 tỷ, mặc dù chỗ làm của hai người đều gần nhà.
Cô chú dường như không bao giờ nghĩ đến việc tiết kiệm cho tương lai. Kiếm tiền là để tiêu xài, phục vụ nhu cầu vật chất của mình. Mà buồn thay, cái nhu cầu ấy ngày càng nhiều thêm và đắt đỏ. Sau gần hai mươi năm cưới nhau, dù với khoản thu nhập cao và ổn định nhưng cô chú không có một khoản tiền tiết kiệm cho tuổi già hay cho con cái ăn học, đó là chưa kể vẫn đang còn nợ ngân hàng tiền xe và nhà.
Nhìn bề ngoài, cuộc sống của cô chú là niềm mơ ước của bao nhiêu người. Có nhà, ô tô, thu nhập cao. Nhưng sự thực thì cô chú chưa bao giờ cảm thấy thảnh thơi, hay có thể ngồi lại để tận hưởng những thứ vật chất mình có. Đổi lại, cuộc sống của hai người là chuỗi những ngày mệt mỏi và bất an cho tương lai. Rất nhiều cuộc cãi vã trong gia đình bắt đầu từ những căng thẳng về tiền bạc.
Cách đây ít tháng, chú gặp vấn đề về sức khoẻ. Mặc dù không nguy hiểm nhưng buộc sẽ phải nghỉ làm một vài năm để tập trung điều trị và phục hồi. Mất đi một nguồn thu nhập chính lại không có một khoản tiền tích luỹ nào, mọi chi tiêu và gánh nặng tài chính trong gia đình giờ đây phụ thuộc hoàn toàn vào đồng lương hàng tháng của cô. Đó là chưa kể khoản nợ ngân hàng và khoản tiền chu cấp cho cậu con trai lớn năm sau sẽ vào đại học.
Nếu như cô chú chọn lối sống tiết kiệm ngay từ đầu thì cuộc sống bây giờ sẽ ra sao?
Nếu ngay từ đầu, cô chú tích luỹ 10 triệu đồng/tháng để gửi tiết kiệm ngân hàng, đầu tư vào bất động sản hay vàng. Với lợi nhuận trung bình 10%/ năm, sau 20 năm, cô chú đã có trong tay gần 7 tỷ đồng. Số tiền đó thoải mái để cô chú có thể làm một căn nhà gọn gàng, mua một chiếc ô tô vừa phải, và dư ra 5 tỷ bỏ ngân hàng. Với lãi suất 7%/năm thì hàng năm cô chú có thêm khoảng 350 triệu để tiêu pha mà không phải lạm vào tiền vốn.
Còn nếu cô chú cố gắng hơn và dành ra được 15 triệu/tháng để tiết kiệm và đầu tư. Với lợi nhuận trung bình 10%/năm, số tiền mà cô chú có trong tay sau 20 năm là 10.3 tỷ. Số tiền này đủ để cô chú làm một căn nhà to, mua một chiếc xe tốt và dư ra 7 tỷ gửi ngân hàng. Với lãi suất 7%/năm, mỗi năm cô chú có thêm gần 500 triệu tiền lãi, thoải mái cho tiêu xài và gần như không cần phải bận tâm về tài chính.
Thay vì bị gánh nặng tài chính đè nặng lên cuộc sống của mình, chỉ cần sống cần kiệm một ít, giờ đây cô chú đã hoàn toàn có thể có một cuộc sống thảnh thơi và tự do.
Đó chính là sức mạnh của việc tiết kiệm. Việc tiết kiệm 10-15 triệu/tháng dễ làm ta nản lòng, cảm thấy không thấm tháp gì, nhưng khi bạn có đủ kỷ luật để làm một cách đều đặn, cùng với sức mạnh của lãi kép và thời gian, bạn sẽ tiết kiệm được một khoản tiền khổng lồ.
Tôi nhìn cách cô chú và nhiều người xung quanh mình tiêu tiền mà không khỏi băn khoăn. Một ngôi nhà to có thể mua cho bạn sự ngưỡng mộ bên ngoài trong chốc lát. Một chiếc ô tô xịn có thể làm bạn cảm thấy đẳng cấp nhất thời. Nhưng rồi, những sự hào nhoáng bên ngoài ấy sẽ nhanh chóng mất đi. Không ai ngồi trầm trồ ngưỡng mộ ngôi nhà hay chiếc xe của bạn cả ngày. Họ có thể tâng bốc bạn trong chốc lát, nhưng rồi lại nhanh chóng quay lại với những nỗi lo toan, bận tâm của họ. Chỉ có bạn là phải chịu trách nhiệm cho lối sống của mình. Bạn có thể cảm thấy kiêu hãnh, sung sướng nhất thời, nhưng cái giá phải trả là sức khoẻ, những giấc ngủ ngon, và tự do về tài chính trong tương lai. Liệu điều đó có đáng không?
Tiếng Anh có câu “Keeping up with the Joneses”, ám chỉ những người luôn muốn chạy đua với hàng xóm. Hàng xóm xây nhà, họ cũng phải xây nhà. Hàng xóm mua ô tô, họ cũng phải mua ô tô. Sở hữu vật chất là cách họ cho người khác thấy sự giàu có của mình. Họ đánh đổi sự dư giả về tài chính trong tương lai bằng những tiện ích, cảm giác sung sướng nhất thời. Đó là điểm đặc trưng của những người giàu có giả tạo. Sự tự tin và giá trị sống của họ phụ thuộc vào đánh giá của người khác. Bên ngoài hào nhoáng, nhưng tài sản bên trong thì thực sự không được bao nhiêu. Chỉ cần một biến cố nhỏ xảy ra cũng đủ để làm cuộc sống của họ chao đảo.
Người giàu có thực sự không quan tâm đến điều đó. Họ sống cuộc sống của họ, không cần thể hiện sự giàu có của mình với bất cứ ai. Đa phần chọn lối sống cuộc sống giản dị trong những ngôi nhà bình thường, đi những chiếc xe hạng phổ thông, tiêu xài vừa phải. Phần lớn tiền kiếm ra được họ dùng để gửi tiết kiệm tiết kiệm hay đầu tư vào những tài sản có khả năng sinh lời như cổ phiếu, bất động sản. Họ hi sinh những tiện ích hiện tại để đổi lấy cho sự bình yên, tự do của tương lai. Với họ, mục tiêu kiếm tiền không phải để phô trương cuộc sống giàu sang hay để tạo ấn tượng với người khác, mà là để ăn ngon, ngủ yên mỗi ngày và biết rằng dù có chuyện gì xảy ra trong tương lai thì vấn đề tài chính của họ đã được đảm bảo.
Tiết kiệm là chìa khoá của sự tự do về tài chính. Không ai có thể biết trước được tương lai, nhưng khi bạn có một sự tự do nhất định về tài chính thì cuộc sống của bạn sẽ trở nên thoải mái và tự tin hơn rất nhiều. Hãy chọn cho mình một lối sống đơn giản, tiết kiệm, và tương lai sẽ phải cảm ơn bạn rất nhiều vì điều đó.